BADIIY TARJIMA NAZARIYASINING ASOSIY KONSEPSIYALARI: EKVIVALENTLIK, FUNKSIONAL YONDASHUVLAR VA MADANIY BURILISH

BADIIY TARJIMA NAZARIYASINING ASOSIY KONSEPSIYALARI: EKVIVALENTLIK, FUNKSIONAL YONDASHUVLAR VA MADANIY BURILISH

Authors

  • Boburbek Musayev Farg‘ona davlat universiteti, Amaliy ingliz tili kafedrasi o‘qituvchisi

DOI:

https://doi.org/10.54613/ku.v16i.1300

Keywords:

badiiy tarjima, leksik-grammatik moslik, ekvivalentlik, funksional yondashuv, madaniy burilish, tarjima nazariyasi.

Abstract

Maqolada badiiy tarjima nazariyasining uch asosiy yo‘nalishi qisqacha tahlil qilinadi: ekvivalentlikka asoslangan lingvistik yondashuvlar, funksional va skoposga yo‘naltirilgan konsepsiyalar hamda “madaniy burilish” doirasidagi qarashlar. A.V. Fyodorov, L.S. Barkhudarov, V.N. Komissarov, Roman Jakobson, Eugene Nida, Itamar Even-Zohar, Gideon Toury, Hans J. Vermeer, Susan Bassnett, Andre Lefevere, Lawrence Venuti va George Steiner ishlari asosida badiiy tarjimaning mazmun, forma va madaniy kontekst o‘rtasidagi muvozanat masalasi yoritiladi. Adabiyotlar tahlili lingvistik modeldan funksional va madaniy paradigma sari bosqichma-bosqich siljishni ko‘rsatadi; maqolada konseptual-analitik va qiyosiy yondashuvlar qo‘llanadi. Natijada badiiy tarjimani ko‘p qirrali semiotik-madaniy hodisa sifatida talqin qiluvchi qisqa integrativ konseptual model taklif etiladi.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. Baker, Mona. In Other Words: A Coursebook on Translation. 2nd ed., Routledge, 2011.

2. Бархударов, Лев Соломонович. Язык и перевод: Вопросы общей и частной теории перевода. Москва, Международные отношения, 1975.

3. Bassnett, Susan. Translation Studies. 4th ed., Routledge, 2014.

4. Фёдоров, Андрей Викторович. Основы общей теории перевода. 4-е изд., Москва, Высшая школа, 1983.

5. Jakobson, Roman. “On Linguistic Aspects of Translation.” On Translation, edited by Reuben A. Brower, Harvard University Press, 1959, pp. 232–239.

6. Комиссаров, Виллен Наумович. Теория перевода (лингвистические аспекты). Москва, Высшая школа, 1990.

7. Lefevere, André. Translation, Rewriting and the Manipulation of Literary Fame. Routledge, 1992.

8. Nida, Eugene A. Toward a Science of Translating: With Special Reference to Principles and Procedures Involved in Bible Translating. E. J. Brill, 1964.

9. Nida, Eugene A., and Charles R. Taber. The Theory and Practice of Translation. E. J. Brill, 1969.

10. Steiner, George. After Babel: Aspects of Language and Translation. 3rd ed., Oxford University Press, 1998.

11. Venuti, Lawrence. The Translator’s Invisibility: A History of Translation. 2nd ed., Routledge, 2008.

12. Vermeer, Hans J. “Skopos and Commission in Translational Action.” The Translation Studies Reader, edited by Lawrence Venuti, 3rd ed., Routledge, 2012, pp. 191–202.

Published

2025-11-10

Iqtiboslik olish

Musayev , B. (2025). BADIIY TARJIMA NAZARIYASINING ASOSIY KONSEPSIYALARI: EKVIVALENTLIK, FUNKSIONAL YONDASHUVLAR VA MADANIY BURILISH. QO‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 16, 56–57. https://doi.org/10.54613/ku.v16i.1300
Loading...