AKMEOLOGIK YONDASHUV ASOSIDA BOSHLANG‘ICH SINF O‘QITUVCHILARIDA META-KOMPETENSIYANI RIVOJLANTIRISHNING PEDAGOGIK ASOSLARI
DOI:
https://doi.org/10.54613/ku.v16i.1279Keywords:
kompetensiya, metakompetentlik, uzluksiz o‘z-o‘zini tarbiyalash, tadqiqot faoliyati mavzusi, mohiyati va tuzilishi, tasnifi, kompetensiyalar lerarxiyasidagi metakompetensiya.Abstract
Ushbu maqolada ta’limda kompetensiyaga asoslangan yondashuvni rivojlantirish, uni amalga oshirish doirasidan qat’iy nazar, tadqiqot faoliyatiga metodologik yondashuv sifatida subyektdan yuqori metakompetensiyani ko‘rib chiqish orqali kompetensiyalar doirasini kengaytirish nuqtai nazaridan ko‘rib chiqiladi. Shaxslarda metakognitiv faoliyat usullarini rivojlantirishning dolzarbligi zamonaviy hayotning yangi sharoitlari bilan belgilanadi, bu yuqori dinamizm bilan tavsiflanadi, noaniqlik va oldindan aytib bo‘lmaydigan vaziyatlarga olib keladi, bu esa uzluksiz, samarali o‘z-o‘zini o‘qitishni talab qiladi. Tadqiqot ko‘p paradigmatik yondashuvga asoslangan bo‘lib, u tizimli fikrlash faoliyati, kompetensiyaga asoslangan va faoliyatga asoslangan yondashuvlardan to‘g‘ri foydalangan holda aniq pedagogik muammolarni hal qilish imkonini beradi. Tadqiqot mavzusi bo‘yicha nashr etilgan maqolalar, monografiyalar va me’yoriy hujjatlar materiallar sifatida ishlatilgan. Metakognitiv psixologiyaning nazariy tamoyillarini ochib beruvchi tadqiqotlarning kontent tahlili, sintezi va umumlashtirilishi, shuningdek, muammoga oid tadqiqotlar o‘tkazildi. Tadqiqot natijalari kompetensiyalarning kontseptual maydonini kengaytirish nuqtai nazaridan kompetensiyaga asoslangan yondashuv nazariyasini boyitadi va ta’lim jarayonida metakompetensiyani shakllantirish va uni tashxislash uchun pedagogik shart-sharoitlarni aniqlash muammosini ko‘taradi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Поликанова Е.Г. Исторический аспект развития компетентностного подхода в образовании // Вестник ЧитГУ. 2008. № 4 (49). С. 44–48. URL: https://cyberleninka.ru/ article/n/istoricheskiy-aspekt-razvitiya kompetentnostnogo-podhoda-v-obrazovanii/viewer.
2. Pavlov D.N. Cognitive strategy: some questions of definition // Voprosy kognitivnoy lingvistiki (Issues of cognitive linguistics). 2006. No. 2 (7). P. 62–64. URL: https://elibrary.ru/ item.asp?id=9900407
3. Raven J. Competence in modern society: identification, development and implementation. Moscow, 2002. Moscow: Cogito-Tsentr, 2002. (in Russian). URL: https://elibrary.ru/item. asp?id=20240189
4. Karpov A.V., Demidova P.G. On the content of the concept of metacognitive abilities of a person // Izvestiya DGPU (News DGPU). 2013.
5. Harvey S., Goudvis A. Strategies that Work: Teaching Comprehension for Understanding and Engagement. Maine: Stenhouse Publishers and Ontario: Pembroke Publishers Ltd., 2007. P. 25–26. URL: https://search.library.wisc.edu/ catalog/9910033629502121
7. Reznikova E.V. Didactic foundations of the formation of metacompetencies. In: Proceedings of IV conference “TRIZ”. Practice of application of methodical instruments”. Moscow, 2012. P. 266–271. URL: https://elibrary.ru/item.asp?id=25517937
8. Orbodoyeva L.M. Meta-competence as a con- tents component of professional language learning at linguistic universities // Vestnik Moskovskogo gosudarstvennogo lingvisticheskogo universiteta (Moscow State Linguistic University Journal). 2014. No. 14 (700). P. 144–153. URL:https://elibrary.ru/item.asp?id=22760355
10. Pavlov D.N. Cognitive strategy: some questions of definition // Voprosy kognitivnoy lingvistiki (Issues of cognitive linguistics). 2006. No. 2 (7). P. 62–64. URL: https://elibrary.ru/ item.asp?id=9900407
11. 1. Бердибекова, Ф. (2023). МОДЕЛЬ РАЗВИТИЯ СИСТЕМЫ НАПРАВЛЕНИЯ СТУДЕНТОВ К ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ НА ОСНОВЕ АКМЕОЛОГИЧЕСКОГО ПОДХОДА. Предпринимательства и педагогика, 5(4), 91-100.
12. Berdibekova, F. (2023). TALABALARNING AKMEOLOGIK YONDASHUV ASOSIDA KASBIY MUAMMOLARNI HAL QILISHGA TAYYORLASHNING PEDAGOGIK TIZIMI. In Oriental Conferences (Vol. 1, No. 1, pp. 207-214). ООО «SupportScience».
13. Otto, M., & Thornton, J. (2023). AKMEOLOGIK YONDASHUV ASOSIDA TALABALARNI KASBIY FAOLIYATGA TAYYORLASHNING PEDAGOGIK MEXANIZMLARI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 9, 201-203.
Downloads
Published
Iqtiboslik olish
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 QO‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.