JST TALABLARI ASOSIDA O‘ZBEKISTONDA MILLIY YAGONA DARCHA TIZIMINI JORIY ETISH: ISTIQBOLLAR VA IQTISODIY SAMARADORLIK
DOI:
https://doi.org/10.54613/ku.v16i.1272Keywords:
Jahon Savdo Tashkiloti (JST), Milliy yagona darcha (MYD), O‘zbekiston, eksport, import, tashqi savdo, bojxona qo‘mitasi, elektron tizim, tariflar, xalqaro savdo.Abstract
Ushbu maqola O‘zbekiston hukumatining JSTga a’zo bo‘lish kun tartibini qo‘llab-quvvatlash uchun mo‘ljallangan tadqiqot loyihasining natijalariga asoslangan bo‘lib, u O‘zbekistonda savdo uchun samarali milliy yagona darchani ishlab chiqish bo‘yicha savdo manfaatdor tomonlarining pozitsiyasini taqdim etadi. JSTga a’zolik hisobotida ushbu mavzu bo‘yicha tan olingan xalqaro organlar tomonidan joriy etilgan standartlar va eng yaxshi amaliyotlar, jumladan, Jahon savdo tashkilotining Savdoni osonlashtirish to‘g‘risidagi bitimi (TFA) ko‘rib chiqildi. Bu, ehtimol, Savdoni osonlashtirish to‘g‘risidagi bitim (TFA) amalga oshirilganidan beri rivojlanayotgan savdo mamlakatining tadqiqotchisi tomonidan olib borilgan yagona oyna bo‘yicha birinchi tadqiqot bo‘lganligi sababli, tadqiqotning ayrim jihatlari ushbu kelishuvning kengroq global kontekstida dolzarb bo‘lib tuyuladi va ushbu maqolada aynan shu jihatlar muhokama qilinadi. Maqolada Milliy yagona darchani mamlakat iqtisodiyoti uchun zarurligi, eksport-import jarayonlarining tezlashuvi, shuningdek jarayonda vaqtni bir necha soat/kunga qisqartirish mumkinligi, hujjatlarni rasmiylashtiruv jarayonini elektronlashtirish, korrupsiyani olidini olish dastlabki tadqiqotdan olingan bir qator xulosalarni taqdim etadi. Shu bilan birga, barcha elektron tizimlar yagona integratsiyalashuviga erishilgan.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. “O‘zbekiston — 2030” strategiyasi to‘g‘risida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni, 11.09.2023-yildagi PF-158-son, https://lex.uz/ru/docs/-6600413
2. United Nations Centre for Trade Facilitation and Electronic Business (UN/CEFACT). (2005). Recommendation No.33: Establishing a Single Window to Enhance the Efficient Exchange of Information Between Trade and Government.
URL: https://unece.org/trade/uncefact/rec33
3. Asian Development Bank (ADB). (2017). National Single Window: Guidance Note.
URL: https://www.adb.org/sites/default/files/publication/822566/national-single-window-guidance-note.pdf
4. ESCWA (UN Economic and Social Commission for Western Asia). (2011). Single Window in WTO.
URL: https://hdl.handle.net/20.500.11822/2075
5. Widdowson, D., Blegen, B., Short, G., Lewis, G., Garcia-Godos, E., & Kashubsky, M. (2018). Single Window in the Context of the WTO Trade Facilitation Agreement. World Customs Journal, 13(1), 3–19.
6. World Customs Organization (WCO). (2022). WCO Data Model Version 4.0 — A Guide to Single Window Interoperability.
URL: https://www.wcoomd.org/en/topics/facilitation/instrument-and-tools/tools/data-model.aspx
7. OECD. (2023). Trade Facilitation Indicators Database and Single Window Implementation Trends.
URL: https://www.oecd.org/trade/topics/trade-facilitation
8. Tijan E. (2019) “Maritime National Single Window—A Prerequisite for Sustainability in Seaport Business.” Sustainability, 11(17): 4570. DOI: https://doi.org/10.3390/su11174570
9. Widdowson D., Blegen B., Short G., Lewis G., Garcia-Godos E., Kashubsky M. (2018) “Single window in the context of the WTO Trade Facilitation Agreement.” World Customs Journal, Vol. 13 No.1. PDF: https://www.worldcustomsjournal.org/api/v1/articles/116203-single-window-in-the-context-of-the-wto-trade-facilitation-agreement.pdf
10. Martínez-Zarzoso I., Chelala S. (2020) “The impact of single windows on trade.” The World Economy, 43(10): 2549-2573. PDF: https://www.econstor.eu/bitstream/10419/217230/1/1698313632.pdf
11. Akbar S., Mendoza M.W., Febriansyah (2025) “ASEAN Single Window Implementation: Exploring Benefits, Challenges, Solutions and Future Roadmap.” Journal of Principles Management and Business, Vol. 04, No. 01, 186-209. DOI: ko‘rsatilgan emas. PDF ResearchGate: https://www.researchgate.net/publication/393734688_ASEAN_Single_Window_Implementation_Exploring_Benefits_Challenges_Solutions_and_Future_Roadmap
12. Asian Development Bank (ADB). (2017) National Single Window: Guidance Note. PDF: https://www.adb.org/sites/default/files/publication/822566/national-single-window-guidance-note.pdf
13. https://www.customs.gov.sg/businesses/national-single-window/tradenet/
14. https://tfadatabase.org/en/information-for-traders/operation-of-the-single-window
15. https://www.tradeready.ca/2024/featured-stories/simplifying-international-trade-with-single-windows/
16. https://www.wto.org/english/tratop_e/tradfa_e/case_studies_e/escwa_e.pdf
18. https://www.cbsa-asfc.gc.ca/prog/sw-gu/menu-eng.html
19. https://www.econstor.eu/bitstream/10419/217230/1/1698313632.pdf
20. https://www.gov.uk/government/publications/uk-single-trade-window-discussion-paper
Downloads
Published
Iqtiboslik olish
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 QO‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.