МАНСУР ЖУМАЕВ ИЖОДИДА ҲАДИСЛАРНИНГ ПОЭТИК ТАЛҚИНИ

МАНСУР ЖУМАЕВ ИЖОДИДА ҲАДИСЛАРНИНГ ПОЭТИК ТАЛҚИНИ

Authors

  • Ўткирбек Муҳаммад Собир Андижон давлат педагогика институти мустақил тадқиқотчиси

DOI:

https://doi.org/10.54613/ku.v16i.1243

Keywords:

адабий мерос, ҳадис, Мансур Жумаев, исломий қадриятлар, диний билимлар, арбаъин тўпламлари, арбаъиннавислик.

Abstract

Мақола арбаъиннамо асарлар яратишда ёш ижодкорларнинг имконият ва маҳоратларини баҳолашга қаратилган. Хусусан, шоир Мансур Жумаевнинг тўртликлари бадиий таҳлилга тортилган. Айтиш мумкинки, Мансур Жумаев ижодида ҳадисларнинг поэтик талқини диний эстетика ва маънавий аҳамиятни ўзида мужассам этган. Унинг шеърлари ҳадис мазмунларини янада таъсирчан шаклда ифода этиш орқали исломий ғояларни тарғиб қилади. Муаллиф тўртликлар орқали ахлоқий тамойилларни, жумладан, илм ва меҳнатга интилиш, нафсни тарбиялаш, адолат ва қардошлик муносабатларини таъсирли шаклда ёритади. Шунингдек, шеърларида Ватанга муҳаббат, садақа, дуо, илмнинг аҳамияти каби мавзулар ҳам талқин қилинган. Мансур Жумаев ҳадислар мазмунини қайта тиклаб, уларни замонавий адабиётга интеграция қилиш билан бирга ижтимоий ва ахлоқий савияни юксалтиришга хизмат қилади. У поэтик ифодада аллюзия, ташбеҳ, метафоралардан маҳорат билан фойдаланган. Муаллиф шеърларида инсоннинг шахсий ривожланиши, маънавий юксалиши ва ижтимоий муносабатлардаги масъулиятни ёритади. Шу билан бирга, ҳадислар асосида ижтимоий жиҳатдан аҳамиятли мавзуларни ёритишга қаратилган. М.Жумаевнинг ижоди диний ва адабий мерос ўртасидаги алоқани мустаҳкамлаб, ижтимоий онгни юксалтиришга йўналтирилган.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. Aclüni, Keşfül-hafa: с.2. Açiklayici notlarla çeviren: Dr. Mustafa Genç. – Istanbul, 2019.

2. Akay, Hasan. “Nâbî’nin Manzum Kırk Hadis Tercümesi”, İslâmi Edebiyat, Sayı 2, 1989, s. 9-13.

3. Aksoy, Hasan. Mustafa Ali’nin Manzûm Kırk Hadîs Tercümeleri, İstanbul,Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1991.

4. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi: 26.сild. Ankara, 2002.

5. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi: 9.сild. Istanbul, 2002.

6. Навоий асарлари луғати. Ғафур Ғулом номидаги Адабит ва санъат нашриёти. – Т.: 1972. Б.607

7. Пулатова М.Р. Шарқ мумтоз адабиётида «арбаъин» ёзиш анъаналари (Жомий, Навоий ва Фузулий асарлари мисолида). Филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси автореферати. Т.–2020

8. Ўктам, Аъзам. Саҳар вақти юрак йиғлар: Шеърлар. – Тошкент: Movarounnahr, 2014.

9. Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф, Амаллар ният боғлиқдир. Т.: «Hilol-Nashr», 2024

10. Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф, Қуръони Карим ва ўзбек тилидаги маънолар таржимаси. – Т.: «Sharq», 2011.

11. Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф, Ҳадис ва ҳаёт. 1-жуз Муқаддима. – Т.: «Sharq», 2011.

12. https://ziyouz.uz/ozbek-nasri/mansur-jumaev/

Published

2025-10-08

Iqtiboslik olish

Муҳаммад Собир, Ў. (2025). МАНСУР ЖУМАЕВ ИЖОДИДА ҲАДИСЛАРНИНГ ПОЭТИК ТАЛҚИНИ. QO‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 16, 32–37. https://doi.org/10.54613/ku.v16i.1243
Loading...